Dự Án Mỏ Khí PM3-CAA: Ví dụ điển hình của sự hợp tác, khai thác vùng biển chồng lấn giữa Việt Nam và Malaysia

Chi Tiết Dự Án Mỏ Khí PM3-CAA: Vị Trí, Hợp Tác Biển và Hiệu Quả Kinh Tế

Dự án mỏ khí PM3-CAA là một dự án hợp tác quốc tế quan trọng giữa Việt Nam và Malaysia, nằm ở vịnh Thái Lan, một phần của khu vực Biển Đông. Dự án này không chỉ mang lại lợi ích về năng lượng mà còn là ví dụ điển hình của sự hợp tác giữa các quốc gia trong việc khai thác tài nguyên biển chung theo các nguyên tắc của UNCLOS (Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển). Mỏ khí PM3-CAA nằm trong khu vực chồng lấn giữa hai nước, và việc khai thác tài nguyên từ khu vực này đã được các bên thống nhất thông qua các thỏa thuận quốc tế.

Vị Trí Dự Án và Bối Cảnh Biển Đông

• Vị trí dự án:

  • Mỏ khí PM3-CAA nằm tại vịnh Thái Lan, trong khu vực Biển Đông, nằm trong khu vực chồng lấn giữa hai quốc gia, với các mỏ khí nằm tại các khu vực biển có diện tích rộng khoảng 1.350 km².

  • Mỏ khí này bao gồm các mỏ: Bunga Orkid, Bunga Pakma, Bunga Raya, Bunga Seroja, Bunga Kekwa, và Bunga Tulip. Các mỏ này nằm trong phạm vi quyền tài phán của cả Malaysia và Việt Nam.

• Vị trí đối với Việt Nam:

  • Mỏ khí PM3-CAA nằm ở khu vực phía nam Việt Nam, gần Cà Mau và Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là một khu vực chiến lược trong việc cung cấp khí cho các nhà máy điện và công nghiệp quan trọng của Việt Nam.

  • Dự án này giúp Việt Nam đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định, đặc biệt là khí thiên nhiên, phục vụ cho các nhà máy điện và sản xuất phân bón trong khu vực.

• Vị trí đối với Malaysia:

  • Mỏ khí này cũng nằm gần bờ biển của Malaysia, đặc biệt là khu vực Terengganu và Pahang. Đối với Malaysia, dự án này không chỉ cung cấp khí cho các ngành công nghiệp trong nước mà còn đóng góp vào chiến lược phát triển năng lượng của quốc gia.

Hợp Tác Biển Theo Luật Quốc Tế (UNCLOS)

Dự án khai thác khí PM3-CAA là một minh chứng rõ ràng cho việc hợp tác biển giữa các quốc gia trong khu vực Biển Đông, tuân thủ các nguyên tắc của UNCLOS (1982). Công ước này quy định về quyền và nghĩa vụ của các quốc gia đối với tài nguyên biển và vùng biển quốc tế.

• UNCLOS và quyền tài phán biển:

  • Theo UNCLOS, các quốc gia có quyền khai thác tài nguyên thiên nhiên trong khu vực vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình, nhưng với các khu vực chồng lấn như PM3-CAA, các quốc gia có trách nhiệm hợp tác và phân chia lợi ích hợp lý. Mỏ khí PM3-CAA nằm trong vùng biển có quyền tài phán chồng lấn, và Việt Nam và Malaysia đã ký kết các thỏa thuận để hợp tác khai thác tài nguyên chung trong khu vực này.

  • Các bên thống nhất về hiệp định chia sẻ sản phẩm (PSC) và hợp đồng bán khí thượng nguồn (UGSA) để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mỗi quốc gia trong việc khai thác và chia sẻ tài nguyên khí.

• Cơ chế hợp tác quốc tế:

  • Dự án này thể hiện cách thức hợp tác giữa các quốc gia dựa trên các quy định của UNCLOS, đảm bảo rằng việc khai thác không gây tranh chấp và tuân thủ các nguyên tắc quốc tế về bảo vệ môi trường và sử dụng tài nguyên biển một cách bền vững.

Hiệu Quả Kinh Tế và Quy Hoạch Chi Tiết Kỹ Thuật Dầu Khí

Dự án khai thác khí PM3-CAA mang lại hiệu quả kinh tế cao, không chỉ cho Việt Nam và Malaysia mà còn cho cả khu vực.

• Hiệu quả kinh tế:

  • Tổng đầu tư: Hơn 10 tỷ USD đã được đầu tư vào các cơ sở hạ tầng, công nghệ khai thác, và phát triển mỏ khí PM3-CAA.

  • Sản lượng khí: Mỏ này có sản lượng khí đạt khoảng 412,4 triệu m³ khí mỗi năm, phục vụ cho các nhà máy điện và công nghiệp tại Việt Nam. Đây là nguồn khí chính cho các nhà máy điện như Cà Mau 1 và 2 (công suất 1.500 MW) và Nhà máy Đạm Cà Mau (công suất 800.000 tấn urê/năm).

  • Đầu ra khí: Khí được cung cấp cho các ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành sản xuất điện và phân bón, giúp ổn định sản xuất và đảm bảo cung cấp năng lượng cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các khu vực lân cận.

• Quy hoạch chi tiết kỹ thuật dầu khí:

  • Hệ thống đường ống khí: Mỏ khí PM3-CAA được kết nối với trạm khí tại Cà Mau thông qua hệ thống đường ống dài 325 km, bao gồm 298 km đường ống dưới biển và 27 km đường ống bờ.

  • Công suất thiết kế: Hệ thống đường ống có công suất thiết kế là 2 tỷ m³ khí mỗi năm, đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện và nhà máy phân bón trong khu vực.

  • Cơ sở hạ tầng: Các cơ sở tiếp nhận khí và trung tâm phân phối khí tại Cà Mau được trang bị các công nghệ tiên tiến, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình vận hành.

Vận Hành Khai Thác Mỏ và Hiệu Quả Từ Sự Hợp Tác

• Vận hành khai thác mỏ:

  • Mỏ khí PM3-CAA được vận hành bởi Hibiscus Petroleum (tiếp quản từ Petronas Carigali vào năm 2022). Công ty này là nhà điều hành mỏ và có trách nhiệm quản lý toàn bộ quy trình khai thác khí, từ việc khoan đến sản xuất khí và phân phối.

  • Việc khai thác được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, tuân thủ các quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường và chất lượng sản phẩm.

• Hiệu quả từ sự hợp tác:

  • Sự hợp tác giữa Việt Nam và Malaysia trong việc khai thác khí từ mỏ PM3-CAA giúp chia sẻ rủi ro và chi phí cho cả hai quốc gia. Điều này đồng thời thúc đẩy sự hợp tác trong các lĩnh vực khác, như an ninh năng lượng, công nghệ khai thác và phát triển bền vững.

  • Việc phân chia lợi nhuận từ khai thác khí cũng giúp cả hai quốc gia cùng hưởng lợi từ tài nguyên thiên nhiên chung, thúc đẩy sự phát triển kinh tế và bảo vệ quyền lợi của người dân trong khu vực.

Dự án dầu khí Lô PM3 CAA trải qua 6 giai đoạn phát triển, với 39 lần cập nhật kế hoạch khai thác, đưa vào vận hành 178 giếng phát triển, 2 giàn công nghệ trung tâm (CPP), 2 tàu FSO và trên 10 giàn vệ tinh đầu giếng, cùng hệ thống đường ống dẫn khí PM3 CAA Cà Mau dài 298km. Lưu lượng khai thác hiện tại đạt khoảng 20.000 thùng dầu và khoảng 200 triệu bộ khối khí mỗi ngày.

Theo số liệu công bố của Petrovietnam, tính đến hết năm 2024, dự án đã khai thác khoảng 250 triệu thùng dầu và 1.600 tỷ bộ khối khí (tương đương 43 tỷ mét khối), trong đó gần 25 tỷ mét khối khí đã được cung cấp cho Việt Nam, góp phần hình thành và phát triển tổ hợp Khí – Điện – Đạm Cà Mau, đóng góp to lớn vào kinh tế xã hội khu vực Tây Nam Bộ. Với tổng chi phí đầu tư khoảng 10 tỷ USD, dự án đã tạo ra doanh thu dầu khí lên đến 24,8 tỷ USD

Vào ngày 10/4/2025, Petronas và Petrovietnam đã ký kết Thỏa thuận Nguyên tắc (KPA) kéo dài hợp đồng chia sẻ sản phẩm (PSC) và hợp đồng bán khí thượng nguồn (UGSA) cho khu vực PM3-CAA thêm 20 năm, có hiệu lực từ ngày 1/1/2028 đến 31/12/2047

Dự án khai thác mỏ khí PM3-CAA không chỉ mang lại lợi ích kinh tế lớn cho cả Việt Nam và Malaysia mà còn là minh chứng cho sự hợp tác quốc tế trong việc khai thác tài nguyên chung trên biển. Dự án này có ảnh hưởng sâu rộng đến quan hệ quốc tế, đặc biệt trong việc duy trì hòa bình và ổn định khu vực Biển Đông. Việc tuân thủ các quy định trong UNCLOS giúp các quốc gia này hợp tác hiệu quả, bảo vệ quyền lợi của mỗi bên trong khi đảm bảo phát triển bền vững tài nguyên biển.