Cây chè hay trà là loài cây mà lá và chồi được sử dụng để làm nước giải khát, tạo cảm giác sảng khoái, hưng phấn. Trà có nguồn gốc từ lâu đời, đến nay vẫn còn nhiều truyền thuyết, huyền thoại về thời gian xuất hiện, nguồn gốc cây trà. Cây chè có tên khoa học là Camellia sinensis, thuộc họ Theaceae. Tên gọi sinensis có nghĩa là “Trung Quốc” trong tiếng Latinh, có lẽ bởi người Trung Quốc đã dạy cả thế giới uống trà.
Nguồn gốc ‘huyền thoại’ của trà
Theo truyền thuyết thì trà do Thần Nông – một trong Tam Hoàng của văn hóa Trung Hoa tìm ra. Theo sách Sưu Thần Ký thì Thần Nông còn có một cái roi thần, đánh roi vào các loài cây cỏ thì các tính chất lành, độc, nhiệt, hàn… của từng loại tự nhiên hiện lên. Thần dựa vào các tính chất đó để trị bệnh cho loài người, cũng như dạy loài người trồng các cây cỏ có ích.
Theo một thần thoại Trung Quốc và Nhật Bản, một thiền sư Tây Trúc ở Trung Quốc nhân vì không muốn ngủ quên trong lúc ngồi thiền, đã cắt đứt hai mí mắt vứt xuống đất. Tự nhiên từ đó nảy sinh ra cây trà và người dùng trà đầu tiên là các thiền sư, họ uống trà đểtâm trí được bình thản và quên buồn ngủ trong khi ngồi thiền. Với huyền thoại Nhật Bản, vị thiền sư này không ai khác chính là Bồ Đề Đạt Ma
Trà lan tỏa khắp châu Á – Trà đạo Nhật Bản
Tới thời nhà Đường (618 – 907), trà trở nên phổ biến và tất cả các tầng lớp người Trung Hoa sử dụng. Khi đó, các nhà sư thuộc phái Thiền tông Nhật Bản sang Trung Quốc tu đạo đã mang trà về quê hương của họ.
Cũng từ đó, trà phát triển rất mạnh ở xứ sở hoa anh đào, tới mức hình thành nên nghệ thuật trà đạo vang danh cả thế giới.
Vươn ra Châu Âu – Các loại trà ướp, trà túi lọc.
Thế kỷ XVI đánh dấu bước ngoặt trên con đường vươn ra thế giới của trà. Những nhà du hành châu Âu từ Trung Quốc trở về đã đem theo cây trà, cây hoa nhài và cẩm quỳ về, Bồ Đào Nha để trồng thử.
Ngay lập tức, trà ướp nhài thơm đã trở thành thức uống yêu thích của tầng lớp quý tộc nơi đây. Tới năm 1660, công chúa Catherine de Braganza trở thành hoàng hậu nước Anh khi kết hôn với vua Charles II. Cũng từ đó, trà phổ biến trong giới hoàng gia Anh và những tiệc trà chiều là một phần không thể thiếu trong đời sống vương giả.
Hai thế kỷ sau, trà trở nên cực kì phổ biến ở mọi nơi theo sự phát triển của đế quốc Anh. Trà theo chân các thương nhân người Anh tới các thuộc địa cũ của nước này như: Mỹ, Ấn Độ..
Nếu như người Á Đông như Trung Quốc, Việt Nam thích uống trà xanh, trong khi người phương Tây chuộng trà đen, còn người Trung Đông thích trà pha với hồ trăn, hạnh nhân, thảo quả, quế…
Công dụng – hiệu quả tuyệt vời đối với sức khỏe
Lá trà được dùng trong Đông y để trị hen phế quản (như một loại thuốc trị hen suyễn), nhiệt miệng, đau thắt ngực, bệnh tim mạch vành và bệnh mạch máu ngoài.
Ngày nay, trà xanh phổ biến khắp nơi, là thức uống rất có lợi cho sức khỏe, góp phần ngừa ung thư, giảm cholesterol, diệt khuẩn và giảm cân.
Trà chứa lượng lớn catechin, một chất chống oxy hóa. Trong các hoạt tính, (-)-catechin từ C. sinensis làm kích thích PPARgamma, thụ quan hạt nhân, là mục tiêu dược lý hiện hành cho điều trị đái tháo đường loại 2
Tuy nhiên, trà chứa tới 4% cafein nên sử dụng nhiều gây kích thích mạnh, không tốt cho sức khỏe.
